23 звычайная нядзеля, год С
Трэба ўдасканальвацца!
1 чытанне — Мдр 9, 13-18b.
Пс 90, 3-6. 12-14. 17.
2 чыт. — Флм 9b-10. 12-17.
Евангелле — Лк 14, 25-33.
“Хто можа спазнаць, чаго жадае Пан?” (Мдр 9, 13–18b)
Катэгарычны выбар “альбо-альбо” не занадта прымаецца сёння ў дыпламатыі, палітыцы, ды і ў асабістым жыцці. Навошта зачыняць маленькую брамку, навошта канчаткова вырашаць? Можна не быць чыімсьці сябрам, але і не ворагам. Можна мець тысячы сяброў на Facebook, якіх мы не ведаем і якія нас зусім не цікавяць. Чалавек аддае перавагу кампутарнай гульні жыцця, таму што яна заўсёды дае яму яшчэ адзін шанец.
Пэўныя мэты жыцця дасягаюцца толькі пры поўнай адданасці і адкіданню ўсяго, што не звязана з іх рэалізацыяй. Мы з захапленнем глядзім на спартсменаў, музыкантаў, навукоўцаў, мастакоў ды іншых прафесіяналаў сваёй справы. Цяжка ўявіць сабе, колькі часу яны прысвячаюць сваёй справе, каб мець канкрэтны вынік! Аднак не меншай канцэнтраванасці патрабуюць і іншыя сферы нашага ўласнага жыцця. Чалавек вельмі часта, калі думае пра ўласнае жыццё, імкнецца не звязваць яго з пэўнай мэтай, не аддавацца яму цалкам. І наадварот, раўніва беражэ тое, што належыць яму і толькі яму.
Але каб стварыць добрае сужэнства, выхаваць дзяцей – нельга падзяліць час, нельга падзяліць сэрца. Трэба аддаць усё аднаму чалавеку, палюбіць да такой ступені, каб не было магчымасці закахацца ў іншую асобу. Гэта заўсёды рызыкоўны план, таму што як гарантаваць сабе і іншым, што вы ніколі не сыдзеце з абранага шляху?
Евангелле сёння звяртае нашу ўвагу на тое, якім чынам неабходна ўдасканальвацца ва ўласным жыцці. Калі жадаю быць добрым айцом, маці і жонкай, братам ці сястрою, то маю цалкам аддацца Богу! У адносінах з Ім не можа быць паставы “альбо-альбо”, але канкрэтны выбар пабожнага жыцця. Прысвячаць больш часу на слуханне Божага слова. Шукаць магчымасці поўнага ўдзелу ў Эўхарыстыі, бо, прымаючы Цела і Кроў Хрыста, чалавек атрымоўвае ласку, неабходную для перамены свайго жыцця.
Якасць жыцця, любові і адносін з бліжнімі залежыць ад нашага прысвячэння і з’яднання з Богам.
11 верасня
24 звычайная нядзеля, год С
Божа, дапамажы навяртанню!
1 чытанне — Зых 32, 7-11. 13-14.
Пс 51, 3-4. 12, 13, 17. 19.
2 чыт. — 1 Цім 1, 12-17.
Евангелле — Лк 15, 1-10.
“Чыстае сэрца ствары ўва мне, Божа, і аднаві ўва мне трывалы дух” (Пс 51,12)
У сённяшнім урыўку з Евангелля мы чуем словы: “На нябёсах больш радасці будзе ад аднаго грэшніка, які пакаяўся, чым з дзевяноста дзевяці праведнікаў, якія не патрабуюць пакаяння”. Хрыстос рашуча падкрэслівае, што кожнаму з нас неабходна знаходзіць радасць і спакой у пастаянным навяртанні да Бога. У сваю чаргу навяртанне – гэта няспыннае перакрочванне самога сябе. У чым яно заключаецца?
Па-першае, гаворка ідзе пра пераадоленне сваіх слабасцяў, якія перашкаджаюць або аслабляюць вернасць і наступствы жыцця пры Богу. Гэта могуць быць залежнасці, але і заганы, якія абцяжарваюць адносіны з іншымі людзьмі. Радасць ад пераадолення такой заганы з’яўляецца велізарнай ўзнагародай за цяжкае навяртанне. Прыкладам для нас будзе сам святы Аўгустын, які, блукаючы і шукаючы вобраз жыцця, усё больш і больш уступаў у небяспечны, бязладны лад жыцця. Калі ён знайшоў шлях да Госпада, калі пачаў змагацца са сваімі дрэннымі звычкамі, ён змог напісаць: „неспакойнае сэрца чалавека, пакуль яно не спачне ў Богу”. Вялікая колькасць залежных ад алкаголю, наркотыкаў, нікаціна, парнаграфіі, мастурбацыі, кампутарных гульняў і іншых залежнасцяў, ад якіх праходзяць лячэнне, радуюцца таму, што яшчэ адзін дзень яны змаглі пражыць без залежнасці! Таксама: колькі ж радасці можа прынесці ўменне замаўчаць, калі хтосьці правакуе нас на выбух і сварку?
Перакрочванне сябе таксама азначае пастава быць “больш для іншых”. Навяртанне азначае перш за ўсё пераадоленне ўласнага эгацэнтрызму. Эгаізм перашкаджае адносінам з іншымі.
Калі чалавек існуе толькі для сябе, ён становіцца таксічным для іншых. Таму нельга замыкацца толькі ў коле ўласных спраў. Трэба спрабаваць час ад часу забыцца пра сябе, адкрываючыся для патрэб іншых. Важна знаходзіць у служэнні бліжнім сапраўдную радасць ад таго, што я камусьці патрэбны.
Калі мы сёння чуем заклік Хрыста да радасці з навяртання, давайце паглядзім на нашае ўласнае навяртанне і пастараемся не знеахвочвацца, калі ў нас яшчэ не атрымалася.
Божа, дапамажы нашаму навяртанню…
25 звычайная нядзеля, год С
Трэцяга не дадзена
1 чытанне — Ам 8, 4-7.
Пс 113, 1-2. 4-8.
2 чыт. — 1 Цім 2, 1-8.
Евангелле — Лк 16, 1-13.
“Не можаце служыць Богу і мамоне” (Лк 16, 13)
Езус у сённяшнім Евангеллі расказвае прыпавесць, якая тычыцца праблемы добрага і дрэннага выкарыстання грошай. Прыпавесць аб несумленным эканоме, якога ў канцы гаспадар пахваліў за яго паводзіны, часта для нас незразумелая. Аднак, калі мы глядзім на тагачасныя рэаліі, уся гісторыя становіцца яснай. У Палестыне быў звычай, згодна з якім эканом меў права пазычаць грошы свайго гаспадара. У квітанцыі ён завышаў суму пазычкі, а пры вяртанні захоўваў сабе лішак. Гэта была крыніца яго даходаў, бо за працу яму звычайна не плацілі. Несправядлівы эканом з прыпавесці павінен быў страціць працу, таму што ён растрачвае маёмасць свайго гаспадара. Каб заслужыць добразычлівасць людзей, ён адмовіўся ад прыбытку з пазычак, таму даўжнікі вярталі тую суму, якую яны пазычылі. Такім чынам, эканом пазбавіў сябе даходу, але атрымаў падзяку пазычальнікаў. Езус у наступных вершах Евангелля заклікае да сумленнага выкарыстання грошай і шчодрасці. Калі мамона становіцца нашым богам, то мы ўпадаем у грэх, несумленнасць, прагнасць і няздольнасць служыць Богу. Альбо нашым шчасцем і крыніцай бяспекі з’яўляюцца грошы і знаёмствы, альбо Бог – трэцяга, іншага шляху няма. Аднак толькі Бог вечны!
26 звычайная нядзеля, год С
Хто абароніць?
1 чытанне — Ам 6, 1а. 4-7.
Пс 146, 6в-10.
2 чыт. — 1 Цім 6, 11-16.
Евангелле — Лк 16, 19-31.
“Пан адкрывае вочы сляпым, Пан узнімае прыніжаных, Пан любіць справядлівых” (Пс 146, 8)
Што рабіць, каб не апынуцца ў становішчы евангельскага багацея?
Хрыстос прыводзіць фарысеям прыклад “багацея, які апранаўся ў парфіру і вісон і кожны дзень цудоўна баляваў”. Прыклад вельмі ясны: няправільна зразумелае багацце можа стаць няшчасцем! Справа не ў тым, што гэты чалавек баляваў, а ў вобразе жыцця: кожны дзень ён фарсіў сваім багаццем. Гэта важны ўрок. Бо кожны з нас хоча чымсьці валодаць, быць шчаслівым, мець добры дом, добрую машыну, вопратку і ежу. Ці ж гэта дрэнна? Адказ просты: гэта добрая пазіцыя, але з пэўнай перасцярогай. Слава і багацце без розуму – небяспечны набытак. Таму трэба ўмець валодаць, а багацце не павінна засланяць іншыя каштоўнасці.
Аналізуючы сённяшняе евангельскае пасланне, нельга не заўважыць, што багацей зразумеў сваю памылку толькі пасля смерці. Пры жыцці ён не мог або не хацеў прадбачыць. У гэтай паставе змяшчаецца яшчэ адно настаўленне: неабходна клапаціцца пра сумленне перад учынкам! У многіх з нас пасляўчынкавае сумленне добра развіта – б’ём сябе ў грудзі пасля граху! Такім чынам, гаворка ідзе аб тым, каб спачатку падумаць, зрабіць правільную ацэнку, а затым – зрабіць! Значыць, трэба жыць у эсхаталагічнай перспектыве, у перспектыве вечнага жыцця, да якога нас кліча Езус!
Прыпавесць пра жабрака, які ўсё жыццё прасядзеў каля брамы багацея, – гэта прыпавесць пра апошні суд. Для старажытных людзей брама заўсёды лічылася месцам суда. Гэта пры ёй – у цені і публічным месцы – прайходзілі мясцовыя суды. Багацей нават не ведае, што кожны дзень, маючы пры дзвярах свайго дома жабрака і ігнаруючы яго, становіцца перад судом, укладаючы ў рукі абвінаваўцы чарговыя факты супраць сябе. І сам сабе падпісвае прысуд смерці.
Божы суд, апошні суд, абапіраецца на тым, што малое, штодзённае, на рахунку сумлення з нашых дробных выбараў, здзейсненых на парозе ўласнага дома.
Браты і сёстры! Асцерагаймася слепаты, якая спрычыняецца да таго, што не заўважаем людзей нязначных, бедных, слабых і хворых. Хто абароніць нас на апошнім судзе Божым, калі не яны?
кс. Януш ЧАРНАМОРАЎ